De Grotten van Hotton

een reis in de schoot der aarde

Sprookjeswereld van 1001 nacht

De Ardennen in België zijn rijk aan snelstromende riviertjes die grotten hebben uitgesleten in de kalkstenen heuvels. Het water heeft stalactieten, stalagmieten, rietjes, gordijnen en andere excentrieke uitstulpingen gevormd, die een prachtig schouwspel vormen voor speleologen en geologen. Maar ook de toeristen worden betoverd door de schoonheid van deze kalkafzettingen. De grotten van Hotton zijn een geologisch pareltje, geklasseerd als uitzonderlijk natuurerfgoed van Wallonië en ze kregen terecht twee sterren in de befaamde groene reisgids van Michelin. Ze zijn één van de belangrijkste bezienswaardigheden van de Ardennen en België en ze zijn vooral... groot

Kleine rondleiding

De galerijen van de grotten van Hotton zijn ontstaan door de infiltratie van regenwater in rots van de Calestienne. Deze kalksteenstrook, die loopt van West naar Oost over meer dan 120 km, kunnen we volgen van de grens van Frankrijk tot Remouchamps, via Chimay, Couvin, Nismes, Beauraing, Han-sur-Lesse, Rochefort, Marche, Hotton, Barvaux, Durbuy. Hiermee hebben we meteen de belangrijkste grotten van België opgesomd.

In Hotton verzamelt het regenwater zich in een ondergrondse rivier die stroomafwaarts van het dorpje Hampteau bij de Ourthe komt. Het water slijt de stenen uit en tast ze aan, en zo vormen zich de mooiste zalen. De verschillende kleuren en concreties ontstaan door de diversiteit van de bodems waar het water doorheen stroomt. De ondergrondse wandeling duurt ongeveer een uur, aan een temperatuur tussen de 12 en 16°C. De zalen bevinden zich op drie niveaus. De bezoeker daalt af tot 65 meter diepte, en komt in een galerij van 200 m lengte. Vervolgens stijgt men 30 m te voet en 35 m met de lift.

De route start met de zaal genaamd “salle de Persévérance” (doorzettingsvermogen). Deze naam is gekozen omdat in maart 1961, twee speleologen met gevaar voor eigen leven de 10 m hoge schoorsteen uitklommen (put Magos et Stas) en zo de vaste grond bereikten.

Het bezoek gaat verder via de « salle de l’Autel », de « salle Rouget », de « salle de Minuit », de « galerie de l'amitié », om zo bij het « Balcon » te komen dat uitkijkt op de « galerie du Spéléo Club de Belgique », een zaal met de uitzonderlijke grote van 200 m x 35 x 10 m. In deze diepte dreunt een lange waterval.

De terugtocht begint op deze plaats en biedt nog een feeëriek decor, een « gours » (waterbassin) en zeer fijne concreties die de bezoeker betoveren. Het is tijd om de lift terug te nemen om het daglicht weer te mogen aanschouwen.

Records voor de grotten in de Ardennen!

Uitzonderlijke lengtes:

  • Han sur Lesse met 10.693 m
  • Rochefort met 6.595 m
  • Hotton met 4.450 m
  • Remouchamps : 3.883 m

De diepste:

  • Le Trou Bernard à Mont-sur-Meuse met 140 m
  • La grotte de Lorette de Rochefort met 134 m
  • Remouchamps 110 m
  • Han : 110 m
  • Hotton :71 m.

De eerste toeristen:

  • Remouchamps : 1828
  • Han : 1857

Verhaal van een opzienbarende ontdekking

Op 29 november 1958 ontstond er een uitholling in het werkfront van een steengroeve in Hotton. De streek, rijk aan mineralen, werd al jaren intensief geëxploiteerd door de eerste industriëlen. Talrijke groeves produceerden « petit granit » of blauwe steen voor de bouw van woningen, deur- en raamomlijstingen en bestrating van opritten. Deze kalkhoudende stenen werden ook tot grind verbrijzeld of gereduceerd tot kalk in de nu nog zichtbare ovens.

In de aanloop naar de winter van 1958 lieten leden van de Belgische Speleoclub zich afzakken in de opening van het steenmassief. Ze kwamen terecht in een prachtige zaal van waaruit ze de hele nacht verdere ontdekkingen deden. Toch moest men nog wachten tot 1962 vooraleer de grot toegankelijk werd voor publiek. Het is de enige toeristische grot van het land die integraal geklasseerd werd omwille van haar zeldzame kalkformaties. Sinds het jaar 2000 is het ondergrondse parcours verdrievoudigd. Een bezoek aan de grot duurt ongeveer een uur, en om van 65m diepte terug boven te raken is er een lift zodat de grot toegankelijk is voor het grote publiek.

De Calestienne tuin

Calestienne is de geografische naam van een kalkstrook die loopt van Chimay tot Remouchamps, over Couvin, Givet, Han, Rochefort, Marche, Hotton en Durbuy, daar waar al onze grotten zich bevinden.

 In Hotton geeft de Calestienne duidelijk de grens aan tussen de Ardennen vanaf Hampteau en de schistrijke Famenne vanaf Melreux. De kalkrijke grond is de voedingsbodem voor zeldzame kalkplanten zoals wilde orchideeën en specifieke levende organismen.

In de Calestienne tuin, op twee passen van de grot, kan men deze typische flora en fauna ontdekken. Een speeltuin voor de kinderen en een mooi terras voor de ouders maken het grotbezoek tot een compleet en aangenaam uitje. Geniet eveneens van het onvergetelijke uitzicht over het grandioze landschap.

Voor de ware natuurliefhebber is er het niet te missen arboretum Robert Lenoir in de gemeente Rendeux. U vindt er indrukwekkende bomen, verzameld uit alle delen van de wereld door een gepassioneerde dendroloog (boomkundige). De plaats is magisch in elk seizoen, maar vooral een bezoek in de lente of herfst zal u niet snel vergeten. De toegang is gratis.

Ontdek de rivier in Riveo

Een grotbezoek is te combineren met een bezoek aan Riveo in Hotton, waar jong en oud bewust worden gemaakt van het fragiele ecosysteem van onze rivieren. Het bezoek begint in een ondergrondse doorgang waar u een duik neemt in de geheimen van het leven onder water. Aan de 16 aquariums en de nagebouwde 12m lange riviertak kan men op ooghoogte alle vissen en waterwezentjes uit onze rivieren bewonderen. Daarnaast worden in het hoofdgebouw tijdelijke tentoonstellingen opgebouwd over het watermilieu van onze streek, die ludiek en leerrijk zijn voor iedereen.

Ten slotte kunt u buiten de thematuinen ontdekken waar u van de rust kunt genieten of een partijtje minigolf kunt spelen op het thema van Steen en Water. Ook aan te raden zijn de natuuruitstapjes en visstages die Riveo op regelmatige basis organiseert.

Wandel de « Grande Rand’Ourthe »

Een leuke gezinswandeling van ongeveer 8 km loopt langs alle eerder vernoemde plaatsen. Deze bewegwijzerde wandeling « Fond des Trottes » start bij het Syndicat d’Initiative van Hotton. Ze is een onderdeel van de succesvolle Grande Rand’Ourthe van 222 km, een wandelroute die u veilig en zonder bagage door 7 betoverende gemeenten van de streek van de Ourthe en de Aisne loodst.

Op de route werden de meest kwalitatieve en gezellige overnachtingsplaatsen voor u uitgezocht. De aanlokkelijke maaltijden zijn met zorg bereid door de gastheer of –vrouw, en gemaakt met streekproducten waar ze trots op zijn en u graag willen laten proeven. U kunt uw arrangement reserveren voor één dag of meerdere naar wens. De wandeling die wij u aanraden duurt ongeveer 2,5 uur. U volgt de bewegwijzering met de verticale blauwe vierkantjes. De moeilijkheidsgraad is gemiddeld en het parcours is niet al te modderig.

Voor liefhebbers van geschiedenis en tradities

De gemeente Hotton is getekend door de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de vreselijke winter van januari ‘45 dreef het 30e Britse korps de 116e Duitse Pantserdivisie terug tussen Hotton en Marche. Herinneringen aan deze zware momenten zijn te vinden op de militaire begraafplaats waar maar liefst 666 soldaten van de Commonwealth hun laatste rustplaats vonden. De watermolen Moulin Faber, gebouwd in 1729, getuigt van de vroegere verplichting om de eigen graanproductie door de publieke molen te laten malen. Binnen kunt u de vindingrijkheid ontdekken van de molenaars: het malen, het ziften, het opslaan van het graan …